Untitled Document

فصل اول در فواید علم طب و بیان اغذیه - ۱

بدانكه علم طب از فروض كفایت ست چنانكه در اول این قسم یاد كرده شد و از جمله مهمات ست و ازین ست كه رسول علیه السلام فرموده است كه علمها دو قسم ست علم ابدان و علم ادیان چنانكه در زبدة الاخیار می آرد قال النبی علیه السلام العلم علمان علم الابدان وعلم الادیان قطعة:

علمها را دو قسم كرد رسول# نیمهٔ طب و نیمهٔ دین ست#

زانكه گر صحت بدن نبود# دین خلل می شود سبب این ست#

و نیز بدانكه سبب ظاهری در تندرستی و بیماری غذا می باشد چنانكه در كتاب عجائب المخلوقات گفته است كه اصل همه بیماریها آنست كه مرد چیزی خورد كه نسازدش و سر همه داروها آنست كه چیزی خورد كه ساز دار مزاجش بود و كم خوردن بهتر سازد از دارو خوردن و درین معنی جالینوس حكیم گوید السمك ضرر كله والرمان نفع كله وقلیل السمك خیر من كثیر الرمان ومعناه ظاهر از استاد سلمه الله سماع دارم كه میفرمود كه سبب بیماریها چهار چیزست آب بد و دود و بوی بد واكل قداید یعنی چیزهای قدید خوردن در كتب اهل حكمت آورده شش چیز تولد میكند كثرت جماع و قلت خواب در شب و كثرت خواب بروز و حبس كردن بول و خوردن طعام بر سر سیری و آشامیدن آب در شب پس آدمی باید كه بسیار خوردن را عادت نسازد كه آن از عادت ستورانست و در شرع نكوهیده و در حكمت ناپسندیده است پس در غذا احتیاط باید كرد تا آنچه مضر بود نخورد و كم خوردن را عادت سازد و بی هنگام طعام نخورد بلكه اكثر اوقات باید كه گرسنه بود و طعام كه خورد بر شره صادق خورد تا محتاج طبیب و دارو نگردد حكایت ابوالعباس قصاب رحمه الله میگوید هرگز طعام نخوردم تا از گرسنگی بیطاقت نشدم لاجرم هرگز مرا بطبیب حاجت نبود