اندر بیان كردن توبه و روش تائبان و محققان - ۱

شیخ الاسلام قدوة الابدال قطب العالم بگفت الحق علی الخلق المجتهد فی سبیل الله الحاكم العدل فی بلاد الله ابونصر احمد بن ابی الحسن النامقی الجامی قدس الله روحه فرماید كه توبه كاریست كه هر كه عاقل است از هر نوع مردم كه هست چه از مسلمان و چه از جهود و چه ترسا و چه مشرک و چه بت پرست هیچ كس نیست كه نه او را بتوبه حاجت است زیرا كه در هر كیشی و در هر راهی كه هست هیچ كس نباشد كه نه او را دران راه و دران طریق خللها باشد او را ازان خبر نباشد هر كه كاری می كند چون خلل آن بدید توبه بر وی واجب آمد اگر توبه نكند بر خود ستم كرده باشد چنانكه حق سبحانه و تعالی می گوید (یَا اَیُّهَا الَّذینَ اٰمَنُوا لَا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ** الحجرات: ۱۱) تا آنجا كه می گوید (وَمَنْ لَمْ یَتُبْ فَاُولٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُون** الحجرات: ۱۱) خلق را بدین دو قسم در آورد یا ظالم آمد یا تائب و هر كه نا تائب است ظالم است سر همه رشتها ازینجا كشاده گشت و خلقان خود را در ظلم و فتنه افكندند كه حق سبحانه و تعالی با ما تجارتی و بیعی در پیوست و ما دران بیع نه درست و نه راست آمدیم و عهد وفای آن بجای نیاوردیم تا سر رشته از دست آدمی بچه بیرون شد و اغلب خلق ظالم بماندند چنانكه حق سبحانه و تعالی میگوید (اِنَّ اللهَ اشْتَرٰی مِنَ المُومِنینَ اَنْفُسَهُمْ وَاَمْوَالَهُمْ بِاَنَّ لَهُمُ الْجَنَّهَ یُقَاتِلُونَ فی سَبیلِ اللهِ فَیَقْتُلُونَ وَیُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًاّ فِی التَّوْرٰةِ وَالْاِنْجیلِ وَالْقُرْاٰنِ وَمَنْ اَوْفیٰ بِعَهْدِه مِنَ اللهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِكُمُ الَّذی بَایَعْتُمْ بِه وَذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ** اَلتَّائِبُونَ الْعَابِدُونَ الْحَامِدُونَ السَّائِحُونَ** التوبه: ۱۱۲-۱۱۱)این همه در بیان آن كسانی است كه ایشان بدانستند كه ما در بیع درست نیامدیم و عهد وفا بشكستیم و ندامت آوردند هر كه درین بیع و درین عهد درست آمد انگاه وی از تائبان است