اندر بیان كردن توبه و روش تائبان و محققان - ۲

 و این آیت كه (التائبون العابدون) در حق وی درست آمد و هر كه درین بیع و درین عهد درست نیامد و توبه نكرد (وَمَن لَّمْ يَتُبْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ** الحجرات: ۱۱) خطاب وی آمد و توبه كاری است كه آنرا بهیچ چیز حاجت نیست و همه خلق را بتوبه حاجت است بهترین همه خلق أنبیا و رسل بودند از جمله ایشان یكی یحییٰ بود كه در حق وی میگوید (وسیداً وحصوراً) و دیگر همه آنند كه استغفار بر ایشان واجب آمده است پس چون سرور و سالار همه خلق أنبیا و رسل بودند و ایشانرا بتوبه حاجت بود كرا زهره و یارای آن باشد كه او گوید مرا بتوبه حاجت نیست مهتر صلوات الله علیه می فرماید (إِنَّهُ لَيُغَانُ عَلَى قَلْبِی حتی أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ فِی كُلِّ يَوْمٍ سَبْعِينَ مَرَّةً) و در خبر دیگر آمده است (إِنِّي لَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ فی كُلَّ يَوْمٍ مِائَةَ مَرَّةٍ) و آدم صلوات الله علیه میگوید (رَبَّنَا ظَلَمْنَا اَنْفُسَنَا وَاِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرینَ** الاعراف: ۲۳) و موسیٰ صلوات الله علیه می گوید (اِنّی تُبْتُ اِلَیْكَ وَاَنا اوَّل الْمُوْمِنینَ** الاعراف: ۱۴۳) و در حق سید اولین و آخرین میفرماید (لِیَغْفِرَ لَكَ اللهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَاَخَّرَ وَیُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْكَ وَیَهْدِیَكَ صِرَاطاً مُسْتَقیماً** الفتح: ۲) و فرزندان یعقوب را می گوید (یَا اَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا اِنَّا كُنَّا خَاطِئینَ** یوسف: ۹۷) و در حق جمله مومنان میگوید (یَا اَیُّهَا الَّذینَ اٰمَنُوا تُوبُوا اِلَی اللهِ تَوْبَهً نَصُوحاً** التحریم: ۸) و مقام تائبان از جمله مقامات فاضلتر و بلندتر است و تائب حقیقی از همه خلق بنزدیک خدای عز وجل عزیزتر و گرامی تر است و دوستتر است و در شان ایشان می آید (اَنَّ اللهَ یُحِبُّ التَّوَّابینَ وَیُحِبُّ الْمُتَطَهِّرینَ** البقره: ۲۲۲) و توبه در جمله مومنان فرض است چنانكه می گوید (وَتُوبُوا اِلَی اللهِ جَمیعاً اَیُّها الْمُومِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ** النور: ۳۱)