در حقوق فرزندان بر والدین - ۳

 حق پنجم آنست كه او را از هفت سالگی بنماز فرماید تا تن وی بر نماز خوی گیرد كه عادت خُردی پایدار بود و در كتاب ابن سنی كه در عمل روز و شب نوشته و جمع كرده آنرا از كتب محدثان معتمد درانجا میآرد این حدیث را كه رسول علیه السلام فرمود بزنید كودكان هفت ساله تبرک نماز و ادب كنید او را و در مصابیح حدیث آمده است كه ده ساله را بترک نماز ادب كنید و آن خود مشهورست اما در كتاب ابن سنی در حق هفت ساله حدیث آمده است

حق ششم آنكه او را بعلم مشغول كنی و از ننگ جهالت و ضلالت برهانی كه رستگاری در دنیا و آخرت بعلم ست و اگر میسر نشود او را به پیشه فرستی كه امانست از فقر كه الحرفة امان الفقر افضل المتاخرین صدر الشریعة درین معنی میگوید

* * شعر:

گر حال نیک خواهی فرزند را همیشه * آموزش ای برادر قرآن و خط و پیشه

زیرا كه پیشه باید روزی كه كار افتد * چون پیشه نداند بیل كلند تیشه

هرگز خطی نداند یا پیشه نداند * پس گاو خر چراند در كوه و دشت و بیشه

هر چند مال بسیار داری فرزند را پیشه آموز كه روزی بود كه او را بكار آید زیرا كه مال دنیا اعتماد را نشاید

* * شعر:

بیاموز پرورده را دست رنج * اگر دست داری چون قارون بگنج *

زیرا كه اگر پیشه ندارد و خود را بر نعمت دنیا قادر نه بیند ضرورتـًا بیكار نشیند و حكما گفته اند چون كسی بیكار نشیند بسبب یكی از سه معنی باشد یا از زهد بود یا از كاهلی یا از تكبر اگر از زهد بود زود باشد كه بطمع گرفتار شود و اگر از كاهلی بود زود بگدائی مبتلا گردد و اگر از تكبر بیكار نشیند زود بود كه بدزدی افتد و چون بكسب حلال مشغول بود ازین آفتها سلامت یابد و كسی را كه سه فرزند بود باید كه اگر تواند همه را بعلم مشغول كند و اگر میسر نشود باید كه یكی را البته بعلم باز گذارد و دوی دیگر را آنچه در باب امور دین مهم بود از فرایض و واجبات و غیر آن بیاموزد آنگاه بحرفه و كسب و كارهای دیگر چون تجارت و حراثت و مثل آن مشغول گرداند