با وی گوئیم: «همچون لذت چوگان زدن و گوی بازیدن»، كه وی جز این لذت نداند، و هرچه ویرا نبود، بقیاس آن تواند شناخت كه ویرا باشد. و معلومست كه لذت سلطنت با لذت چوگان زدن هیچ مناسبت ندارد، ولكن در جمله نام لذت و شادی بر هر دو افتد پس در نام، از وجهی حملی، برابر باشد، بدین سبب نمودگار معرفت كودكانرا شاید. كار این نمودگار و این مثالها همچنین همی دان. پس: حق را كمال و حقیقت جزوی نشناسد.

بدانكه هر كه مسلمان شود، اول واجب بر وی آنست كه معنی كلمهٔ «لا اله الا الله – محمد رسول الله» را – كه بزبان گفت – بدل بداند و باور كند، چنانكه هیچ شک را بوی راه نبود، و چون باور كرد، و دل وی بران قرار گرفت چنانكه شک، را بدان راه نبود این كفایت بود در اصل مسلمانی. و دانستن بدلیل و برهان فرض عین [فرض عین واجبی است چون نماز و روزه كه بر همه واجب است، و در مقابل آن فرض كفایت است چون شستن مرده است كه اگر كسی انجام داد از عهده دیگران ساقط میشود] نیست بر هر مسلمانی، كه رسول – علیه السلام – عرب را بطلب دلیل، و خواندن كلام [مقصود علم كلام است] و جستن شبتها و جواب آن نفرمود، بلكه تصدیق و باور داشتن كفایت كرد. و درجه عموم خلق بیش ازین نباشد.

اما لابدست كه فرقی [دسته هائی] باشد، كه ایشان راه سخن گفتن بدانند، و اگر كسی شبهتی افكند تا عامیرا از آن بیفكند، ایشانرا زبان آن باشد كه آن شبهت را دفع كنند: و این صنعت را «كلام» گویند.