در استقبال قبله - ۱

بدانكه استقبال قبله از شرایط نمازست لقوله تعالـٰی فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ امر كرد حق تعالـٰی احبیب خود را و امت ویرا كه هر جا كه باشند در حال نماز كردن روی بمسجد حرام آرند مگر آنكه مصلی خایف باشد آن هنگام بر هر طرف كه قادر شود بگذارد لقوله تعالـٰی فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ و از برای آنكه وی شرط ست و بعجز ساقط میشود همچون سایر شرایط در كنز میگوید كه اصابت عین كعبه فرض ست كسی را كه در مكه باشد و غیر او را اصابت جهه كعبه قرض ست در هدایه و عامله كتب فقهی میگوید كه اگر قبله بر وی مشتبه شود و بنزدیک او كسی نباشد كه از وی سوال كند از قبله اجتهاد كند و تحری كند بدل یعنی دل خود بر گمارد بهر طرف كه دل وی گواهی دهد و قرار گیرد روی آرد و بگذارد و از برای آنكه اینست طریق حصول ظن نزدیک عجز از یقین پس اگر نماز بگذارد بعد ازان دانست كه خطا كرده بر وی اعاده نماز نباشد نزد علمای ما از برای آنكه ادا كرد نماز را روی بجهتی كه نزد وی آن بود كه آن جهت كعبه است اما نزد شافعی رحمه الله تعالـٰی علیه بر وی واجب بود كه نماز را اعاده كند و اگر در میان نماز دانست كه قبله غیر آن جانب ست بگردد در نماز و روی بدان جانب كند و بنا كند بران زیرا كه اهل قبا چنین كرده اند و ایشان در نماز بودند و استیناف صلـٰوة لازم نیاید و اگر بی تحری روی بطرف آرد و نماز بگذارد اگر قبله آن طرف بود نماز وی روا باشد و الا نماز را اعاده كند و بقول شافعی رحمه الله تعالـٰی علیه نماز را اعاده باید كرد و اگر چه موافق قبله باشد زیرا كه استفتاح صلـٰوة كرده و حال آنكه اوشاک بوده در قبله در فتاوی خانی آورده كه اگر شک افتاد او را در قبله تحری كرد و یک ركعت بگذارد باز در شک افتاده تحرّی كرد روی بطرف دیگر آورد همچنین تا چهار ركعت بچهار جهت بگذارد نماز وی روا باشد