در بیان صوم و شرط و ركن وی و حكم وی و تفسیر وی لغه و شرعا و فرایض وی و اقام وظایف وی

بدانكه مرصوم را سبب ست و شرط و حكم و ركن و تفسیر لغة و شرعا چنانكه صاحب نهایه در نهایه ذكر آن كرده است اما تفسیر وی لغة و شرعا بدانكه صوم در لغت باز ایستادن ست از هر چیز كه باشد در هر وقت كه باشد و در شرع عبارت ست از امساک مخصوص و آن باز ایستادن ست از مفطرات ثلثه كه آن اكل و شرب و وطی ست بصفت مخصوص و آن قصد تقرب ست بالـٰه تعالـٰی از شخص مخصوص كه او بنده مسلمان است بصفت مخصوص كه آن طهارت ست از حیض و نفاس در زمان مخصوص كه آن بیاض روزست از طلوع فجر دویم تا غروب آفتاب اما سبب وی و آن شهود شهرست اما شرط وی سه نوع ست شرط نفس وجوب و آن اسلام و بلوغ و عقل ست و شرط وجوب ادا و آن صحت ست و اقامت و شرط صحت ادا و آن وقت قابل ست مرصوم را یعنی روزه و نیت و پاكی از حیض و نفاس در زمان مخصوص كه آن بیاض روزست از طلوع فجر دویم تا غروب آفتاب اما ركن وی و آن منع نفس ست از مفطرات اما حكم وی ثواب ست در آخرت در تحفه میگوید عقل شرط وجوب صوم نیست و شرط ادای صوم نیز نیست تا میگویم كه صوم رمضان واجب میشود بر مجنون زیرا كه اگر دیوانه شود در بعضی از ماه پس بهوش باز آید قضا بر وی لازم آید اما سمع نیز از شرایط وجوب ست و اگر چه یاد نكرده او را در نهایه زیرا كه اگر كسی اسلام آورد در میان كفار و خبر فرضیت صوم بدو نرسید و هم آنجا بمرد عذاب كرده نشود بترک صوم اما اقسام صوم بدانكه عامه فقها صوم را سه قسم گردانیده اند مثل فقیه ابواللیث رحمة الله در خزانه و صاحب نهایه و كافی و غیر ایشان